«ساخت مقدم بر تطبیق است 2» . این قاعده معروف، چکیده کتاب هنر و وهم
)در چاپ فارسی: هنر و توهم 3( اثر گمبریچ است که در سال ۱۹۶۰ به رشته تحریر
درآمده است. گمبریچ معتقد است که یک هنرمند، همواره قبل از آنکه رؤیای
نسخ هبرداری از آنچه دیده را در سر بپروراند، با دست کاری طر حواره های ذهنی
خود، تصویری م یسازد، تصویری که از طریق قراردادها دلالت بر واقعیت دارد. از
جایی به بعد، هنرمند طر حواره تصویری خود را با مشاهدات مستقیم از دنیای
بیرون مقایسه و بر مبنای آن طرح واره را اصاح می کند. این طرح سپس به
طرح های موجود می پیوندد تا زمانی که هنرمندی دیگر، این طرح را دوباره در
دست بگیرد و تغییرات دیگری بر آن اعمال کند؛ و این گونه است که هنر ممکن
است تاریخی داشته باشد. بینندگان نیز به نوبه خود، با تلفیق آنچه بر بوم
می بینند و آنچه از جهان می شناسند و آنچه از تصاویر دیگر در ذهن دارند؛ معنای
خود از تصویرها را می آفرینند.